Professionele fitheid: help de hulpverlener

Inhoud

Werken in de jeugdzorg betekent dikwijls lang, vaak en veel werken met getraumatiseerde gezinnen, rechtstreeks of indirect. Ook betekent het werken in een continu veranderend veld met reorganisaties, hoge werkdruk en/of onduidelijkheden. Veel jeugdzorgprofessionals hebben een hoge betrokkenheid op hun werk: ze tonen veel inzet en hebben een voorliefde voor de inhoud van hun vak en een positieve inslag. Wel vinden veel professionals het een uitdaging om te luisteren naar zichzelf en hun eigen behoeften.

Het is belangrijk in dit werkveld alert te zijn op uitputtingsprocessen. Emotionele sensitiviteit is een kracht die de meeste hulpverleners delen: het maakt het mogelijk om je goed in te leven in een ander en zo het veranderingsproces in gang te zetten. Welke reacties op het werken met getraumatiseerde gezinnen zijn alleen nog gezond, en wanneer wordt het belastend voor jezelf of je (prive) omgeving? Vaak verschuiven persoonlijke grenzen stilzwijgend en nauwelijks opgemerkt. Totdat…

In de literatuur zijn er meerdere concepten die dit proces beschrijven: secundaire traumatische stress –STS, Compassion Fatigue, compassiemoeheid, burn-out en tegenoverdracht.

In deze 2 daagse cursus staan we stil bij werkgerelateerde emotionele belasting én veerkracht, bij jezelf maar ook hoe je hierop alert kan zijn bij de hulpverleners die je coacht/ondersteunt.

We geven een overzicht van “traumawerk-gerelateerde stressreacties” die kunnen ontstaan en wat daarover in de wetenschap bekend is. Vanuit het gehechtheids- en trauma framework bieden we een model om het ontstaan en voortbestaan van deze klachten te begrijpen en mogelijkheden te ontdekken om maatregelen te nemen om erger te voorkomen. We besteden zowel aandacht aan de mogelijkheden die professionals zelf kunnen benutten om hun professionele fitheid te versterken, als hoe verschillende soorten stressreacties op elkaar kunnen inwerken in teams en de rol van werkomstandigheden.

Voor leidinggevenden is er de cursus: secure base leiderschap en professionele fitheid in de jeugdzorg. klik hier

Leerdoelen

Na deze cursus:

• ben je alert op signalen van de mogelijke problemen die kunnen ontstaan in het werken met getraumatiseerde gezinnen: verschijningsvormen, prevalentie, prognose
• kun je deze begrijpen aan de hand van het model van trauma-werkgerelateerde stressreacties en professionele identiteit en hieruit actiepunten formuleren,
• weet je hoe je bij kan dragen aan persoonlijke veerkracht en fitheid, van jezelf en je team en je organisatie, en heb je een implementatieplan om hiermee aan de slag te kunnen.
• ken je de rol van copingstijlen om met stress om te gaan en hun relatie tot de gehechtheidsstijlen, weet je van jezelf welke neiging je hebt bij stress en wat daaruit voortvloeiende aandachtspunten zijn
• ken je diverse visies op crises, en hoe een crisis kan leiden tot verschillende vormen van rouw die aandacht verdienen. Die kennis pas je die toe op een (recente) crisis bij jou in het werk
• ken je het belang van doelen en mensen als secure bases, inventariseer je jouw eigen secure bases en bedenkt voor wie jij zelf op je werk een secure base kan zijn

Werkwijze, studiebelasting en toetsing

Werkwijze

Er wordt gewerkt met afwisselende werkvormen, zowel informatieoverdracht van de docent, als kennis toepassing met behulp van doe-en toepas oefeningen, het inbrengen van casuïstiek en reflectieoefeningen. Daarnaast lezen de cursisten literatuur.

Studiebelasting

Ongeveer 7 uur per studiedag

Eindtoetsing

Schriftelijke eindopdracht (implementatieplan)

Zelf aan te schaffen literatuur

Schellings, C. Take care! Zelfzorg voor professionele begeleiders (2016) (180 pagina’s) 

Toelatingseisen

Universitair geschoolde psychologen en orthopedagogen (in opleiding tot K&J Psycholoog NIP/ Orthopedagoog generalist/ SKJ Post master)