Inhoud
Diagnostiek is een belangrijk onderdeel van de hulpverlening in de jeugdzorg. De problematiek waarmee we te maken hebben is dikwijls zo complex, dat zij vraagt om een gedegen probleemanalyse en het opbouwen van een goede samenwerkingsrelatie voordat we kunnen overgaan tot een effectieve aanpak.
Steeds vaker hebben de cliënten een niet westerse culturele achtergrond. Het kan zijn dat deze cliënten hun klachten en problemen vanuit een niet westers concept betekenis geven. Gedragswetenschappers en jeugdzorgwerkers voelen zich niet altijd handelingsbekwaam met betrekking tot het signaleren, diagnosticeren, bespreken en adviseren over best passende hulp.
Niet westerse cliënten onderscheiden zich op een aantal belangrijke punten van andere kinderen en ouders. Vaak komen ze minder snel met klachten naar de hulpverlening, bijvoorbeeld vanuit schaamte om als gek te worden aangezien. Of vanuit angst voor verstoting. Regelmatig lijken zij voor de westerse hulpverlener geen helder en haalbaar geformuleerde hulpvraag te hebben. Tevens lijken zij minder gemotiveerd te zijn en trekken zij zich sneller terug. Door onbekendheid met de westerse concepten van hulpverlening en deels door maatschappelijke stressoren ontstaat er een wantrouwen jegens de westerse hulpverlening: hoe kan die hun nu ooit echt begrijpen?.
Niet westerse cliënten hebben andere verklaringsmodellen. Religie en spiritualiteit spelen hierbij vaak een belangrijke rol. Ook is de oorsprong van de klachten minder goed te begrijpen: er spelen vaak veer meer factoren een rol. Ook de instrumenten die ontwikkeld zijn om verschillende soorten problematiek in kaart te brengen, zijn niet voldoende valide voor deze doelgroep. Ook bestaande behandelprotocollen sluiten vaak niet goed aan bij cliënten met een niet westerse culturele achtergrond, wat het geven van aansluitende handelingsadviezen lastiger maakt.
Dit alles vraagt een omslag in het denken over en het handelen over diagnostiek bij deze doelgroep. Zo is het bijvoorbeeld zinvol om meer te focussen op de gevoelsmatige beleving van de cliënt in de context van het bestaan van de klachten en hoe de cliënt deze klachten verklaart: het eigen geconstrueerde narratief.
Werkwijze, studiebelasting en toetsing
Werkwijze
Het overbrengen van up-to-date kennis over cultuursensitief werken, door middel van: literatuurstudie, praktijkgerichte colleges, en het eigen maken van vaardigheden door toepas-opdrachten tijdens de les en in de eigen praktijksituatie en het inbrengen van casuïstiek. De tweede lesdag wordt de aangeboden theorie en kennis toegepast in een live-sessie met een echte cliënt en reflectieve teams.