De Vervolgcursus cognitieve gedragstherapie sluit aan op de Basiscursus Cognitieve gedragstherapie en is speciaal ontwikkeld voor psychologen en orthopedagogen die werkzaam zijn met kinderen in de basisschoolleeftijd en hun ouders. Deze cursus kan alleen gevolgd worden wanneer de Basiscursus is afgerond. De kennis en vaardigheden die zijn opgedaan in de basiscursus worden verdiept.
Doelstelling
Na afronding van de Vervolgcursus kunnen de cursisten zelfstandig onder supervisie cognitieve gedragstherapieën uitvoeren bij kinderen in de basisschoolleeftijd.
Inhoud
In de Vervolgcursus leren de cursisten om effectieve cognitieve gedragstherapeutische interventies toe te passen bij diverse stoornissen en complexe problematiek. De nadruk ligt op de behandeling van kinderen in de basisschool leeftijd en hun ouders.
De cursus start met het opfrissen en herhalen van het gedragstherapeutische proces en de gedragstherapeutische analysen. Het gedragstherapeutische proces zal als een rode draad door de cursus lopen. De onderwerpen van de cursus sluiten aan bij de ontwikkelingsfasen van kinderen in de basisschoolleeftijd. Klachten en problemen bij deze doelgroep kunnen niet los gezien kunnen worden van hun systemische context. Om die reden besteden we veel aandacht aan de verschillende manieren waarop ouders/verzorgers ingezet kunnen worden bij de gedragstherapeutische behandeling van het kind.
Na de inleiding wordt in de tweede lesdag uitgebreid stil gestaan bij de ontwikkeling van de emotieregulatie van kinderen. Een zwakke emotie regulatie ligt ten grondslag aan diverse stoornissen en (gedrags)klachten. Het zien van emotieregulatie als een ontwikkelingslijn (zoals ook lopen en praten) kan helpen om de klachten te begrijpen. In deze lesdag leren de cursisten interventies toe te passen die de emotieregulatie bevorderen. Dit zijn breed inzetbare interventies die toepasbaar zijn bij kinderen met lichte en meer ernstige problematiek, met en zonder specifieke psychopathologie.
In de bijeenkomsten daarna zullen kindgerichte behandeltechnieken aan bod komen diverse internaliserende en externaliserende gedragsproblemen. In het laatste deel van de cursus staat de mediatietherapie centraal. De cursisten leren dan om de gedrags- en emotionele problemen van kinderen aan te pakken door inzet van de context van het kind, bijvoorbeeld door ouders, verzorgers of leerkrachten in te zetten als co-therapeut. Specifiek komt aan bod, de behandeling van schoolweigering, (faal)angsten, gedragsproblemen.
De cursusonderdelen zijn praktijkgericht, er wordt veel gewerkt met rollenspelen en oefeningen. De cursisten leren om zowel de technieken (vaardigheden) te kunnen toepassen alsook een goede therapeutische attitude, interactie en relatie te kunnen hanteren. Er wordt van de cursisten verwacht dat zij opdrachten kunnen uitvoeren in hun klinische praktijk en daarover kunnen rapporteren (casuïstiek inbreng) tijdens de cursusbijeenkomsten.
De cursisten maken kennis met actuele protocollen, maar leren vooral kritisch en creatief met protocollen om te gaan, zodat de cliënt met zijn systeem en eigen cultuur centraal staat en uitgangpunt is voor de keuzen die worden gemaakt in het gedragstherapeutisch proces.
Werkwijze
De cursisten bereiden de cursusbijeenkomsten voor door:
- Het bestuderen van de literatuur
- Het maken van huiswerkopdrachten
- Het stapsgewijs uitwerken van een casus, waarbij het gedragstherapeutische proces gevolgd wordt
De cursusbijeenkomsten omvatten:
- Het voor- en nabespreken van de huiswerkopdrachten
- Bespreking van de literatuur
- Vanaf de vierde bijeenkomst zullen de cursisten in groepjes een casus presenteren. Dit betreft een casus die zij krijgen van de docent. Van deze casus maken zij een cognitieve casusconceptualisatie en schrijven zij een behandelplan. Tevens demonstreren zij middels een rollenspel enkele interventies uit het behandelplan. Dit mag vooraf worden opgenomen en als beeldmateriaal getoond worden in de les. Er zijn vier groepjes van drie tot vier cursisten. Ieder groepje krijgt een andere casus.
- Uitleg van de theorie door de docent, veelal visueel ondersteund (video / DVD)
- Veel praktische oefeningen met betrekking tot de verschillende onderdelen van het gedragstherapeutische proces. Hierbij wordt gebruik gemaakt van demonstraties en rollenspelen. Er wordt geoefend aan de hand van concreet praktijkmateriaal van de cursisten.
Aan te schaffen literatuur
- K. Korrelboom en E. ten broeke (2014). Geintegreerde cognitieve gedragstherapie. Handboek voor theorie en praktijk
- Prins, Bosch en Braet (2018). Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen, derde en herziene druk
- J.M. Cladder, M.W.D. Nijhoff-Huijsse, G.A.L.A. Mulder (2019). Cognitieve gedragstherapie met kinderen en jeugdigen- oplossingsgericht, protocollair en specialistisch- 8e editie 1e druk oktober 2019 ISBN 9789043036757
- Nienhuis, B. (2012). Schoolangst en schoolweigering bij kinderen. Uit de serie: Kinderpsychologie in Praktijk.
- M.A. Southam-Gerow (2014). Emotieregulatie bij kinderen en adolescenten.
- Braet, C. & Bögels, S. (2020). Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten met psychische klachten. Deel 2. ISBN: 9789024408900