Gehechtheid: diagnostiek en interventie, basistraining NIKA WO

Inhoud

De meeste kinderen die aangemeld worden voor jeugdhulp groeien op in problematische opvoedsituaties. Ze lopen een verhoogd risico op een verstoorde gehechtheidsrelatie met hun ouders en als gevolg daarvan op het ontwikkelen van sociale-, emotionele- en/of gedragsproblemen. Een (dreigende) problematische gehechtheidsrelatie kan echter, ook na kindermishandeling, verwaarlozing of huiselijk geweld, bijgestuurd worden naar een meer veilige gehechtheidsrelatie. Daarvoor is het noodzakelijk dat ouders leren niet langer verstorend oudergedrag te laten zien, emotioneel beschikbaar te zijn en sensitief en responsief op het kind leren reageren. Zo doet het kind positieve en herstellende ervaringen op.

Gezien de enorme impact van gehechtheidsrelaties op de ontwikkeling van kinderen is het belangrijk dat professionals kennis hebben van de gehechtheidstheorie en weten hoe ze signalen van een verstoorde gehechtheidsrelatie kunnen waarnemen en sensitief en verstorend oudergedrag in kaart kunnen brengen. Ook is het belangrijk dat zij weten hoe (intergenerationele) patronen in de ouder-kind relatie bijgestuurd kunnen worden naar een meer veilige relatie. 

In deze cursus leren cursisten met behulp van beeldfragmenten begrijpen wat gehechtheid nu precies is en waarom het zo'n belangrijke basis is voor de (verdere) ontwikkeling van het kind. Tevens wordt de gehechtheidstheorie gekoppeld aan het leren werken met diverse diagnostische instrumenten, zoals gehechtheidsvragenlijsten, diagnostisch interviews en diverse observatie-instrumenten. Cursisten maken kennis met het NIKA Diagnostiek protocol. Klik voor meer info over NIKA

Na het echt leren begrijpen en goed leren kijken, staat het leren veranderen van de gehechtheidsrelatie centraal. Verschillende bewezen effectieve interventietechnieken om een onveilige gedesorganiseerde gehechtheidsrelatie bij te sturen naar een meer veilige gehechtheidsrelatie worden behandeld. Cursisten maken met behulp van beeldfragmenten en toepas-oefeningen in de les kennis met het NIKA Interventieprotocol. 

Na het volgen van deze training kan de cursist de diverse diagnostische instrumenten en behandelprincipes toepassen binnen het eigen werkveld. Deze training is de eerste stap in de opleiding tot NIKA Practitioner. Voor het zelfstandig mogen uitvoeren van NIKA, is een vervolgopleiding tot NIKA Practitioner noodzakelijk. 

Leerdoelen

Na afronding van de training is de deelnemer in staat gehechtheidsproblematiek en het risico daarop te herkennen bij cliënten. De deelnemer beschikt over voldoende vaardigheden om diagnostische instrumenten bij cliënten af te kunnen nemen en interventietechnieken te kunnen uitvoeren. Voor het zelfstandig mogen uitvoeren van NIKA, is een vervolgopleiding tot NIKA Practitioner noodzakelijk. 

Subdoelen Cursisten: 

• Weten wat gehechtheid is, wat de functie is en de invloed op de (verdere) ontwikkeling;
• Het leren verschillende typen gehechtheidsrelaties herkennen en classificeren;
• Leren wat voorwaarden zijn voor de ontwikkeling van een veilige gehechtheidsrelatie en wat risicofactoren en risicomechanismen zijn die een rol spelen in het ontstaan van onveilige gedesorganiseerde hechting en hoe zij deze factoren in kaart kunnen brengen;
• Leren werken met diagnostische materialen uit het NIKA Diagnostiek protocol. Te weten: diagnostisch interviews en micro analyse van beeldfragmenten, om de leerervaringen en kerngevoeligheden van de ouder, schadelijk en verstorend oudergedrag, sensitiviteit, reflectief functioneren/mind-mindedness, emotie regulatie vaardigheden en sensitief disciplineren in kaart te brengen. Cursisten oefenen met behulp van casuïstiek en materiaal van de docenten;
• Leren met behulp van materiaal van de docenten om een diagnostisch integratief beeld te formuleren en een behandelplan op te stellen met aandacht voor de volgorde waarin diverse interventies moeten worden ingezet;
• Leren over verschillende behandelinterventies bij gehechtheids- en traumaproblematiek en wat werkzame mechanismen, indicaties- en contra-indicaties zijn; 
• Leren hoe ze een veilige behandelrelatie met cliënten met gehechtheidsproblematiek aan kunnen gaan. Zij leren hoe ze ouders daadwerkelijk kunnen leren begrijpen en hoe zij bij kunnen dragen aan de motivatie van ouders om te veranderen;
• Leren psycho-educatie geven over gehechtheid, ze maken kennis met het voeren van een diagnostisch feedbackgesprek waarin het integratief beeld met ouders besproken wordt;
• Maken kennis met het uitvoeren van het NIKA-interventieprotocol en weten hoe zij behandelresultaten kunnen monitoren en het handelingsplan zo nodig kunnen bijstellen. 

Werkwijze, studiebelasting en toetsing

Werkwijze

Een intensieve, afwisselende en interactieve training waarin aan de hand van vragen en casuïstiek van cursisten en materiaal van docenten alles wat je moet weten over gehechtheid en hoe je dit in de praktijk kunt brengen behandeld wordt. Cursisten maken kennis met het NIKA diagnostiek en –interventieprotocol en er wordt veel uitgewisseld, beeldmateriaal laten zien en oefeningen gedaan. Daarnaast lezen de cursisten mooie literatuur over gehechtheid. De cursus sluit af met een meerkeuze toets over de belangrijkste opgedane kennis.

Studiebelasting 
Ongeveer 6 uur per studiedag.

Toetsing

Schriftelijke (meerkeuze) eindtoets.

Zelf aan te schaffen literatuur

Wordt door de JA verstrekt.

Toelatingseisen

Universitaire opleiding psychologie of (ortho)pedagogiek.